Ngày 10/2 (giờ Washington DC), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký tuyên bố áp thuế mới đối với tất cả mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu vào nước này. Đây là một bước đi quan trọng trong chính sách thương mại của chính quyền Trump, với mục tiêu bảo vệ ngành sản xuất kim loại nội địa Mỹ.

Donald Trump ký lệnh áp thuế 25% với mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ
Tác động đối với thương mại quốc tế
Mức thuế mới này cao hơn nhiều so với thuế kim loại nhập khẩu hiện nay, có thể dẫn đến những căng thẳng thương mại giữa Mỹ và các đối tác quốc tế. Các quốc gia xuất khẩu lớn như Canada, Mexico, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc và Brazil sẽ gặp khó khăn hơn khi tiếp cận thị trường Mỹ. Điều này làm gia tăng nguy cơ trả đũa thương mại từ các đối tác lớn.
Ảnh hưởng đến nền kinh tế Mỹ
Việc áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu có thể mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp sản xuất kim loại nội địa Mỹ. Tuy nhiên, nó cũng kéo theo nhiều hệ lụy đáng kể:
- Chi phí sản xuất tăng: Mỹ hiện nhập khẩu khoảng 12-15% thép và 40-45% nhôm. Mức thuế cao có thể khiến giá nguyên liệu đầu vào tăng, làm giảm lợi nhuận và sức cạnh tranh của nhiều doanh nghiệp sử dụng kim loại.
- Phản ứng từ các đối tác thương mại: Hàn Quốc đã tổ chức họp khẩn để đánh giá tình hình, trong khi Thủ tướng Australia tuyên bố sẽ đàm phán trực tiếp với ông Trump nhằm bảo vệ lợi ích ngành thép và nhôm của nước này.
- Biến động thị trường tài chính: Cổ phiếu của các công ty sản xuất thép châu Á đã giảm mạnh sau quyết định này, ngoại trừ những doanh nghiệp có nhà máy tại Mỹ.
Theo nhận định của hãng tin CNBC, việc áp thuế quan này có thể sẽ mang lại lợi ích lớn cho ngành sản xuất thép và nhôm trong nước của Mỹ, trong khi đặt ra thách thức lớn đối với các nước xuất khẩu thép và nhôm sang nước này.
Dữ liệu thống kê chính thức cho thấy nhập khẩu thép của Mỹ đã giảm mạnh trong thập kỷ qua, với mức giảm 35% được ghi nhận trong thời gian từ năm 2014-2024. Dù vậy, trong năm 2024, nhập khẩu thép của Mỹ tăng 2,5%, đạt 26,2 triệu tấn.
Nhiều người cho rằng thuế quan mà ông Trump áp lên thép và nhôm trong nhiệm kỳ cầm quyền trước của ông là một nguyên nhân quan trọng khiến nhập khẩu thép của Mỹ suy giảm, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà sản xuất trong nước. Dù vậy, sản lượng thép trong nước của Mỹ đã giảm 2,4% trong năm 2024.

Tình hình xuất nhập khẩu thép và nhôm tại Mỹ
Tác động đối với Việt Nam
Việt Nam không nằm trong nhóm các quốc gia xuất khẩu thép và nhôm lớn nhất vào Mỹ, nhưng vẫn có thể chịu ảnh hưởng gián tiếp từ chính sách thuế này:
- Thép và nhôm Việt Nam mất lợi thế cạnh tranh tại thị trường Mỹ.
- Doanh nghiệp trong ngành đối mặt với chi phí sản xuất tăng cao, buộc phải tìm kiếm hướng đi mới.
- Xu hướng bảo hộ thương mại toàn cầu ngày càng gia tăng, tạo thêm áp lực cho các doanh nghiệp xuất khẩu.
Theo dữ liệu từ Viện Sắt thép Mỹ (AISI), các nguồn nhập khẩu thép lớn nhất của Mỹ gồm Canada, Mexico và Brazil, tiếp đến là Hàn Quốc và Nhật Bản. Dẫn đầu với khoảng cách lớn, Canada là nguồn cung cấp kim loại nhôm cơ bản lớn nhất của Mỹ, chiếm 79% tổng lượng nhập khẩu của Mỹ trong 11 tháng đầu năm 2024. Trong khi đó, Mexico là một nhà cung cấp chính của Mỹ về nhôm vụn và hợp kim nhôm.
Cũng theo CNBC, Hàn Quốc, Việt Nam và Nhật Bản cũng sẽ nằm trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ hứng chịu ảnh hưởng từ thuế quan thép và nhôm mới của ông Trump. Theo phân tích của CNBC dựa trên dữ liệu thương mại của Mỹ, nhập khẩu thép từ Việt Nam vào Mỹ năm 2024 đã tăng 140% so với năm trước đó. Mức tăng trưởng của thép Đài Loan là 75%.

Tình hình xuất nhập khẩu thép và nhôm của Việt Nam
Việc Mỹ áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu là một diễn biến quan trọng, không chỉ tác động đến nền kinh tế Mỹ mà còn thay đổi bức tranh thương mại toàn cầu. Việt Nam và các quốc gia xuất khẩu kim loại cần theo dõi chặt chẽ các diễn biến tiếp theo để có chiến lược thích ứng phù hợp trong bối cảnh mới.